De Collégiale van Valangin

24 January 2022

In de Middeleeuwen was Valangin (kanton Neuchâtel) een een stad in de gelijknamige seigneurie in een gebied tussen de Val-de-Ruz en de Franches Montagnes. Twee nog steeds bestaande versterkte toegangspoorten en de toren van de burcht herinneren aan deze tijd.

Een houten ophaalbrug vormde de toegang vanuit Valangin tot het belangrijke kruispunt van wegen die de seigneurie met Neuchâtel en het Zwitserse Plateau verbond.

Valangin werd door Claude d’Aarberg (1447-1517), heer van Valangin, uitgekozen om de Collégiale St. Pieter (St. Pierre) te bouwen. Het was de bedoeling de Collégiale van Neuchâtel in grootte en architectuur te overtreffen. De gotische Collégiale van Valanging werd in 1505 ingewijd.

De aanwezigheid van een kerk met kanunniken verhoogde de status van de seigneurie. Om onderdak te bieden aan de zeven kanunniken en de provoost werden ten noorden en oosten van de kerk woonhuizen gebouwd. Zij zijn nog steeds het hart van de huidige burcht.

Het lot was Valangin echter niet gunstig gezin. Neuchâtel, hoewel formeel een katholiek Frans prinsdom van de dynastie D’Orléans-Longueville (1504-1706), werd in 1530 gereformeerd. Een van de eerste daden van de protestante burgers was het plunderen van de slechts 13 km verderop gelegen Collégiale.

De Collégiale werd ook protestant, zeer tegen de zin van Guillemette de Vergy  (1457-1543), de weduwe van Claude d’Aarberg. Zij bepaalde als eigenaresse in haar testament dat de Collégiale nooit plaats mocht bieden aan het protestante geloof, maar een graanschuur moest worden. Tot in de achttiende eeuw was dit inderdaad het geval. Het testament uit 1541 bepaalde:

Nous prions de faire de notre église collégiale de Valangin une grange ou un grenier, et de ne jamais y laisser prêcher cette nouvelle loi, ni en faire une paroisse, mais plûtot de l’abattre entièrement.

Als bijzondere afscheidsgroet werd ze bovendien op haar laatste tocht, conform haar laatste wil, begeleid door honderd priesters.

Na het bestaan als graanschuur werd de Collégiale in negentiende eeuw, de periode van de (hernieuwde) waardering voor de gotiek (en Romaanse kunst) gerenoveerd.

(Bron en verdere informatie: www.neuchatelville.ch).