De soldatenondernemer Jörg Jenatsch in het Domschatmuseum van Chur
19 juli 2018
Het bisdom Chur is een van de oudste bisdommen ten noorden van de Alpen. De oorsprong gaat waarschijnlijk terug tot de tweede helft van de 4e eeuw. Opgravingen in de huidige kathedraal, die tussen 1151 en 1272 in de (laat-)Romaanse stijl is gebouwd, hebben gebouwen uit de 5e en 8e eeuw aan het licht gebracht.
Deze continuïteit van meer dan 1500 jaar (kerkelijke) cultuurgeschiedenis is te zien in het Cathedral Treasury Museum.
De Schatkamer
De schatkamer toont bijzondere kunstwerken. Er zijn zeven hoofdgroepen: Reliekschrijnen, stoffen, altaarstukken, kruisen, beelden, paneelschilderingen en de kleding van Jörg Jenatsch.
Deze relieken kunnen primair (stoffelijk) of secundair (voorwerpen) van aard zijn. Daarnaast zijn er ook aanraakrelieken, voorwerpen die in contact zijn gekomen met primaire of secundaire relieken.
De reliekschrijnen kennen ook een rijke differentiatie. In een eerste differentiatie zijn er de vaten die werden ingemetseld in een tombe van het altaar (een altar pulcrum).
Glazen vaten konden ook als reliekschrijn dienen. De grootste afdeling in het museum toont de reliekschrijnen, waaronder schrijnen en bustes, gouden reliekschrijnen, houten schrijnen en kisten.
Reliekbustes en arm- en voetreliekschrijnen zijn ook goed vertegenwoordigd. Uit de kathedraal zijn 42 fragmenten bewaard gebleven van (vroeg)middeleeuwse zijden stoffen, vaak producten uit het oostelijke Middellandse Zeegebied. Het museum bezit ook twee reliekhouders.
Het tweede grote complex van de collectie wordt gevormd door altaarvoorwerpen, de liturgische voorwerpen die werden gebruikt bij de viering van de mis, zoals de kelk, monstrans, cruet, hostiehouder, altaarkruis, altaarklokken, evangeliealtaar, wijwaterkannen of wierookvat.
De reeks kruisen omvat een Merovingisch voorbeeld, het monumentale Romaanse Triomfkruis, verschillende collegekruisen, staande kruisen en kruisigingsgroepen.
De genres beeldhouwkunst en schilderkunst worden vertegenwoordigd door verschillende voorbeelden uit de Merovingische, Karolingische en Romaanse periode. De vroegste christelijke inscriptie in Graubünden (548), fragmenten van marmeren platen, houten figuren, een antependium met de Graflegging, twee altaarvleugels, een altaarretabel en muurschilderingen.
Jörg Jenatsch
De kleren waarin Jörg Jenatsch (1596-1639), de priester, politicus en soldaat-ondernemer, is begraven, worden hier ook bewaard. Door de invasie van Graubünden door de Spanjaarden en Oostenrijkers in 1620 werd de Freistaat betrokken bij de Dertigjarige Oorlog.
Jenatsch begon een militaire carrière, eerst voor de hervormde hertog Henri II de Rohan (1579-1638), die Graubünden bezette namens kardinaal Richelieu (1585-1642). Jenatsch bekeerde zich in 1635 tot de katholieke kerk in het kapucijnenklooster in Rapperswil.
Hij slaagde erin om de Fransen op 5 mei 1637 tot terugtrekking te dwingen en tegelijkertijd de teruggave van de Valtellina aan Graubünden te bewerkstelligen.
Hij is op 21 januari 1639 gedood en is begraven in de kathedraal van Chur. Zijn kleren, scapulier en rozenkrans worden bewaard in het museum.
De kathedraal en het Schatmuseum van de kathedraal verenigen en tonen zo kerkelijke, regionale en Europese geschiedenis, politiek en cultuur.