Letters en Swiss Style


Plakat CharakterTypen. Papiermuseum Basel

Sinds de uitvinding van de boekdrukkunst in de vijftiende eeuw hebben zich in de grafische – en drukkerijsector niet zulke ingrijpende veranderingen voorgedaan als in de 20e eeuw.

Nieuwe druktechnieken openden een voorheen ongekende vrijheid in tekstontwerp en nieuwe uitdrukkingsvormen voor letters en zetwerk.

Maar zelfs vóór deze omwentelingen in de jaren 1950 was in Zwitserland al een herkenbare typografische stijl ontstaan, die onder de termen Schweizer Typografie en Swiss Style internationale faam verwierf en tot op de dag van vandaag invloed uitoefent. Ze wordt steeds als modern beschouwd.

Bazel gaf de belangrijkste impuls voor de ontwikkeling van deze stijl: enerzijds door het opmerkelijke typografische werk en de uitstekende opleidingen, anderzijds door de lettertypes die in Bazel en in de regio werden gecreëerd, waaronder Helvetica.

Het grafische ontwerpproces is sinds de jaren 1970 en 1980 ook volledig veranderd. De tentoonstelling sluit dan ook af met een blik op het heden.

De presentatie bestaat uit twee delen: enerzijds de fundamentele aspecten van typografie, anderzijds  en het ontstaan van de Zwitserse stijl.

Le Corbusier en kleur


Le Corbusier und die Farbe. Foto: Pavillon Le Corbusier, Zürich

Le Corbusier (1887-1965) gebruikte altijd kleur als een ruimte-scheppend en identiteitsvormend element. De tentoonstelling is gewijd aan zijn gebruik van kleur.

Aan de hand van foto’s, documenten, plannen en installaties op groot formaat, traceert de tentoonstelling (Le Corbusier und die Farbe) de belangrijkste fasen van zijn Polychromie.

Hij maakte kleur ook tot een integraal onderdeel van zijn architectonische conceptie en ontwikkelde bijpassende kleurentoetsenborden.

Drie groot formaat installaties bieden een sensuele ervaring van deze kleur polychromie.

Door gericht gebruik van kleur liet hij afzonderlijke wandpanelen opvallen of juist terugkomen. Of hij schilderde opzettelijk alle oppervlakken van een kamer in dezelfde kleur om ze te identificeren als deel van een traditionele woonruimte.

In zijn legendarische lezing in Zürich in 1938 onthulde Le Corbusier de theoretische grondslag van zijn “puristische” polychromie.

Na de tweede wereldoorlog kreeg kleur een nieuwe betekenis in zijn werk. Vanaf dat moment diende het om oppervlakken te structureren en werd het een ornament in de ruimste zin van het woord.

De architect gebruikte sterkere tinten in combinatie met natuurlijke materialen zoals beton, baksteen of hout.

In het souterrain van het Pavillon Le Corbusier worden de verschillende stadia van kleurontwerp in het oeuvre van Le Corbusier getraceerd:

Van de eerste experimenten in La Chaux-de-Fonds tot de beroemde flatgebouwen van de jaren 1920, leidt de tentoonstelling naar latere grootschalige gebouwen zoals de Unité d’habitation in Marseille.

Bruce Connor


Bruce Conner, A Movie. 1958. Courtesy Kohn Gallery and Connor Family Trust@ Connor Family Trust

Bruce Connor (1933-2008) is legendarisch voor zijn kijk op op de kunst wereld en zijn reputatie als vader van de video clip. Hij werkte op tal van gebieden in de kunst. Zijn experimentele films zijn he tonderwerp van deze tentoonstelling Light out of Darkness. Negen van films komen aan bod, waaronder A Movie, Report, Mea Culpa, Crossroads, Monologo en Looking for Mushrooms.